Banka faizleri eskisi kadar tat vermeyince insanlar gözünü kripto stake’e dikti. Peki stake tam olarak ne kadar kazandırır? Sosyal medyada sürekli “şu coin ile ayda şu kadar kazandım” tarzında hikâyeler dolanıyor. Fakat çoğu kişi, stake gelirlerinin nasıl hesaplandığını, nelere dikkat edilmesi gerektiğini ya da kazancı etkileyen detayları bilmiyor. Hiç kimse yanlış bilgiyle hareket etmek istemez ve en küçük bir hatada kazançlar zarar hanesine dönebilir. Staking’in aslında hem riskli, hem de akıllı bir yol olduğunu bilmeyenler kazanmak yerine kaybedebiliyor. Kimse işe ‘‘hadi şuna yatır da gelsin’’ gibi bakmamalı. Kripto dünyasında stake mantığı anlaşılmadan hareket etmek, bile bile lades demek. Gerçek oranlar ne, hangi coin daha karlı, zamana göre getiri nasıl değişiyor, şimdi göz atalım.

Stake Nedir, Nasıl Çalışır?

Stake yapmak, kripto paralarınızı sistemde bloke ederek, ağ güvenliğine katkı sağlarken belirli oranda ödül kazanmak anlamına geliyor. Bildiğimiz vadeli hesaplar gibi, coinlerinizi bir cüzdanda belirli süreliğine kilitliyorsunuz. Bu kilitlenme süresine ‘staking’ dönemi deniyor. Proof of Stake (PoS) algoritmasına sahip projeler, yatırımcıların coinlerini kilitleyerek ağı ayakta tutmalarını sağlıyor. Yani geleneksel madencilikte olduğu gibi fiziki cihazlar ya da yüksek elektrik faturası yok. Mesela Ethereum, Cardano ya da Solana gibi ciddi projelerin hepsinde stake sistemi fazlasıyla kullanılıyor. Stake’in en güzel yanı, coinleriniz blok zincire katkı sağlarken beklediğiniz yerde pasif gelir getirmesi. Tabii bunun da bazı şartları ve olası dezavantajları var. Büyük coinlerin bile bazen beklenen getiriyi verememesi ya da likidite problemleri çıkarması gibi durumlar yaşanabiliyor. Yani stake’te “olmazsa olmaz” bir garanti sistemi yok.

Peki staking tam olarak nasıl işliyor? Öncelikle cüzdanınızda belirli miktarın üzerinde coin bulundurmanız gerekiyor. Her coin için minimum kilitleme limiti farklı olabiliyor. Mesela Ethereum’da validator olmak isteyen bir kullanıcıdan 32 ETH talep ediliyor. Binance gibi merkezi borsalarda ise daha küçük tutarlarla stake yapabiliyorsunuz. Stake edilen tutara, süreye ve ağırlık oranına göre sistem size blok ödülleri dağıtıyor. Cüzdanınızda stake edilen coin ne kadar fazlaysa, kazancınız da o kadar artıyor. Projelerin belirlediği yıllık getiri oranı (APY/Annual Percentage Yield) burada anahtar rol oynuyor. Ancak şunu da bilmek lazım: APY genellikle doğru oranı yansıtmaz. Çünkü coin değerleri değişir, blok süresi ve havuzdaki katılımcı sayısı artarsa ödül oranı azalır. Piyasadaki en çok stake edilen coinlerden bazılarının 2025 yılı güncel APY oranları aşağıdaki tabloda yer alıyor:

Tablodaki veriler, 19 Temmuz 2025 tarihi itibariyle önde gelen borsaların ve resmi projelerin açıklamalarından alınmıştır. Fakat APY oranları zamana bağlı olarak değişebilir. Bazı dönemlerde coinlerin değeri düşebilir ya da ödül havuzu azalabilir. Burada anahtar nokta, sadece yüksek getiriye bakıp plansız hareket etmemek. Çünkü yüksek APY’nin olduğu sistemlerde sıklıkla coin fiyatı düşebilir ve kazançlar eriyebilir.

Stake Getirisi Nasıl Hesaplanır?

Kimse göz kararıyla kazanacağı parayı bilmek istemez. O yüzden stake gelirini hesaplarken SPOT fiyatı, stake süresi, APY ve coin miktarı ana faktörler. Ama unutma, coin’in değerinin hareketli olması her şeyi değiştirebilir. Mesela elinizde 10.000 liralık ADA var ve bunu %5 APY ile 1 yıl stake’e yatırdınız. Elde edeceğiniz yıllık getiri ortalama 500 lira olacak. Fakat ADA değerinde %20’lik bir düşüş olursa kazandığınız ödülün TL karşılığı 400 liraya inebilir. Bu yüzden kazanç hesaplamalarında fiyat dalgalanmaları da işin içinde. Stake getirisi hesaplamak için uygulanabilecek temel adımlar:

• Öncelikle stake edeceğiniz coin’in APY’sini borsadan kontrol et. (Bazı borsalar net APY, bazıları ortalama APY gösterir.)
• Elinizde bulunan coin miktarını ve anlık değerini belirle.
• Kilitli kalmasını düşündüğünüz süreyi netleştir.
• Stake sonunda oluşacak coin ödülünü hesapla: kripto stake getirisi genellikle A x (APY/100) x (Süre/12) formülüyle hesaplanır. Burada “A” elinizdeki coin miktarı, APY borsanın belirlediği yıllık oran, Süre ise ay cinsinden stake edilen dönem.
• Mobil uygulamalar ya da web tabanlı stake hesaplayıcıları kullanarak detaylı simülasyon yapabilirsin.

Burada dikkat edilmesi gereken bir başka detay da, bazı coinlerin kazancı otomatik olarak tekrar stake’e eklemesi. Yani “compounding interest” dediğimiz sistemde her kazanç tekrar anaparaya eklenir ve bileşik gelir sağlanır. Böylece yıllık kazanç %5 ise, bileşik olarak bu %5,1-5,2 bandına çıkabiliyor. Eğer stake edilen platform otomatik olarak tekrar yatırma yapmıyorsa, ödülleri manuel olarak eklemek gerekebilir. Bazı popüler borsalarda size kalan ödül vergilendirilmeden, kesintisiz ödenir ama bazılarında işlem ücreti veya komisyon düşebilir. Türkiye’de kripto stake gelirleri için şimdilik özel bir vergi düzenlemesi yok, fakat ilerleyen yıllarda bu değişebilir.

Kazancı etkileyen en büyük unsurlardan biri de, coin’lerin fiyat performansı. Stake edilen dönemde coin fırlarsa kazanç ciddi şekilde yükselir, ama tam tersi olursa ödülleriniz pul olabilir. Hatta bazı coinlerin stake kilidini vaktinden önce kırmak isterseniz, ceza olarak hem ödülünüzden hem de ana paradan kesinti yapılabilir. Böyle bir durumda APY oranı ne kadar cazip olursa olsun, piyasa riskini unutmamak en doğrusu.

Stake Yaparken Bilinmesi Gerekenler ve Püf Noktalar

Herkes stake ile para kazanmanın kolay olduğunu sanıyor, fakat çok ciddi riskler de işin içinde. Tam da bu yüzden dikkat edilmesi gereken belli başlı kurallar var. Öncelikle, stake edeceğiniz platformun güvenli ve bilinir olması şart. Binance, Coinbase, Kraken gibi isimler bu konuda en çok tercih edilenler arasında. Fakat borsadan bağımsız, direkt blok zincir üzerinde yapılan stake işlemleri ‘self custody’ dediğimiz biçimde daha güvenli olabilir. Cüzdanınızın private key’i sizde olduğu sürece kontrol tamamen elinizde. Seed phrase yedeğini iyi saklamazsanız, elinizdeki coinler yok olabilir. Kimse tek tıkla cüzdanını riske atmamalı.

Ayrıca coin’in staking protokolünü gözden geçirmek önemli. Bazı projelerde minimum stake limiti veya maksimum stake tutarı gibi kısıtlar olabilir. Mesela Ethereum’da validator olmak için direkt 32 ETH gereksinimi var ama çoğu kullanıcı likit staking pool’ları tercih ediyor. Lokasyon, staking havuzundaki katılımcı sayısı, blok süresi gibi teknik ayrıntılar bile getiriyi etkileyebiliyor. Pool’ların büyüklüğü ne kadar fazlaysa, blok ödüllerinden alınan pay azalabiliyor. Ayrıca, coin’lerin kilitlenme süresinin uzun olması, acil nakde çevirme ihtiyacı duyanlar için riskli olabilir. Her stake edilen coin anında iade edilmeyebilir.

• Ücret ve komisyon oranlarını kıyasla. Bazı borsalar stake ödüllerinden %1-10 arası komisyon keser.
• Stake edilen coin’in piyasa hacmini, projenin ekibini ve geçmişini araştır. Her yeni coin cezbedici APY oranı ile uzun vadede aynı başarıyı göstermez.
• Havuzlara katılırken işlem geçmişine bak, dolandırıcılıkla karşılaşmamak için sözleşmeleri oku. Akıllı kontratlarda açık olması paranın çalınmasına neden olabilir.
• Staking sırasında coinlerin fiyatının ani düşüşüne karşı uyanık ol. Bazen APY yüksek gözükür ancak coin çöp olursa kazanç yerine zarar edilir.
• Likidite pool’larında (özellikle DeFi alanında) kullanılan coin’lerde ‘impermanent loss’ (geçici kayıp) riski var. Bu konuda rehberlere göz atmadan işlem yapma.

Kripto stake işine yeni gireceksen, mutlaka küçük miktarlarla başla. Büyük paralar yatırmadan önce hem borsada hem de blok zincirinde simülasyon yap. Hangi borsa kaç günde ödül dağıtıyor, hangi havuzda en az kayıp yaşanıyor, müşteri desteği nasıl; hepsini araştır. Takıldığın noktada topluluk forumlarını oku veya resmi Telegram gruplarına bakabilirsin. Bir diğer önemli nokta da, borsanın stake transferleri konusundaki esnekliği. Bazı borsalar erken cayma imkanı sunarken, bazılarında süre bitmeden ana paranı alamazsın. Hatalardan ders çıkar ve kendini açıkta bırakacak işlemlerden uzak dur.

Stake ile Gerçekten Zengin Olunur mu? Yıllık Kazanç Potansiyeli

İşte herkesin asıl merak ettiği nokta; stake ile zengin olmak mümkün mü? Sosyal medyada bazen “bir yılda kazandığım şuradan buraya geldi” gibi paylaşımlar görüyoruz. Gerçekçi olalım, staking ile bir gecede servet yapmak yok. Eğer ciddi bir sermayen ve piyasa analizinde sağlam bir gözün yoksa, stake sadece ek gelir vadeder. Yani ayda birkaç coin, yılda toplamda elinizdeki coinlerin %4-8‘i arasında bir miktar gelir elde etmen mümkün. Mesela 50.000 lira ile %5 APY getirili Cardano’ya stake yaptın diyelim. Yıl sonunda eline 2.500 lira geçer. Eğer Cardano o yıl yüzde 30 fiyat artışı yaşarsa, toplam kazancın 17.000 liraya kadar çıkabiliyor. Ama tersi olursa yani coin düşerse, eline geçen ödülün değeri de aynı oranda azalıyor.

Bir de büyük risk almak isteyenler için alt coin stake fırsatları var. Küçük hacimli, yeni çıkmış bazı altcoin’ler ilk başta %20-30 arası APY sunabiliyor. Ama burada hem fiyat oynaklığı hem de projenin başarısız olma riski katbekat daha büyük. Gerçekten servet kazanmak isteyenler ya büyük tutarlarla ana akım coin’lere yatırım yapmalı ya da riskini bilerek alt coin stake işine girmeli. Kripto dünyasında herkesin kazancı birbirinden farklıdır. Paranın yatayda hareket ettiği yıllarda stake pasif gelir sağlar; piyasa düşerken zarar önlemek için stake etmek bazen kurtarıcı olur. Ancak fomo ile hareket etmek, kulaktan dolma fikirlerle rastgele giriş yapmak hiçbir zaman iyi sonuç vermez.

• Küçük yatırımlar dışında, her zaman coin’lerin projesine ve teknik ekibine bakmak lazım.
• Her APY oranı gerçek geliri göstermeyebilir, çünkü coin fiyatı günlük hatta saatlik değişiyor.
• Stake havuzlarında oylama gücünüz bazen gelirinizin artmasına, bazen azalmasına neden olabilir.
• Kilitli stake’te coin’ler bir süre ana hesaptan çıkamaz. Hızlı nakde dönüşüm için esnek stake ürünlerini tercih edebilirsin.
• Stake yapacağın borsa likidite sağlama konusunda iyiyse, ödemeler daha düzenli olur.

Staking ile ilgili güncel taktikleri, toplulukların paylaştığı onaylanmış yöntemleri takip etmek kazancı artırabilir. Özellikle merkeziyetsiz finansta (DeFi) stake yapılarını, akıllı kontrat güncellemelerini ve regülasyonları sürekli kontrol etmek gerekiyor. Dönem dönem coin’ler airdrop yoluyla ek ödüller de dağıtabiliyor, bunları kaçırmamak ekstra bir avantaj.

Son olarak; stake ile elde edeceğin gelir tamamen elindeki sermaye, seçtiğin coin ve zamanlamaya bağlı. Bileşik faizden faydalanmak, ödülleri sık sık ana paraya eklemek ve farklı coin’lerde sepet yapmak riski dağıtabilir. Sadece “passif gelir” mantığıyla değil, akıllı bir yatırımcı gibi araştırarak ilerlemeni tavsiye ederim. Unutma, hızlı para kazanmak isteyenler hızlı kaybedebilir! Kontrollü ve bilinçli stake yapanlar ise uzun vadede kazanan tarafta olur.